Απόσταξη αιθέριων ελαίων από βιολογικά φαρμακευτικά αρωματικά φυτά δημιουργώντας προϊόντα ελαιολάδου με βιολογική δράση
Το σχολείο κατά τα σχολικό έτος 2022-23 υλοποιεί Σχέδιο Δράσης με τίτλο "Απόσταξη αιθέριων ελαίων από βιολογικά φαρμακευτικά αρωματικά φυτά δημιουργώντας προϊόντα ελαιολάδου με βιολογική δράση".
Το σχέδιο εντάσσεται στο πλαίσιο της υλοποίησης της πράξης "Υποστήριξη και διαχείριση των σχεδίων δράσης του έργου Μια νέα αρχή στα ΕΠΑΛ" μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος «Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού, εκπαίδευση και διά βίου μάθηση 2014 - 2020» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διαχειριστή του έργου το Κέντρο Διάδοσης και Μουσείο Τεχνολογίας «ΝΟΗΣΙΣ».
Στο έργο συμμετέχουν μαθητές από την Α΄ τάξη και από τον τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος (Β’ και Γ’ τάξεων) του σχολείου, ενώ την επίβλεψη έχουν αναλάβει ο υπεύθυνος του έργου εκπαιδευτικός Βασίλειος Χατζηθεοδώρου - Γεωπόνος και οι συνεργαζόμενοι εκπαιδευτικοί του σχολείου, Βάιος Λιαπόπουλος, Πρόδρομος Σκενδερίδης, Χριστίνα Παπαποστόλου, Μαρία Συκοπούλου, Αποστολία Αργύρη, Αικατερίνη Τσίβου.
Το έργο αποτελείται από τέσσερις επιμέρους υποδράσεις.
ΥΠΟΔΡΑΣΗ _ 1
Τίτλος: Παραγωγή αρωματικών φυτών με μοσχεύματα και διάθεση στις Σχολικές Μονάδες Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Ρήγα Φεραίου
Οι μαθητές του τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος (Β’ και Γ’ τάξεων) σκέφτηκαν να συνεισφέρουν με τις γνώσεις τους, στην παραγωγή και καλλιέργεια των αρωματικών φυτών, σε συνεργασία με τους μαθητές της Α΄ τάξης. Παράλληλα στα πλαίσια της θεματικής ενότητας «Φυτική Παραγωγή» οι μαθητές της Α΄ τάξης θα γνωρίσουν τις ευεργετικές ιδιότητες των αρωματικών φυτών.
Για τη δημιουργία των αρωματικών φυτών θα χρησιμοποιηθεί ο εξοπλισμός που αποκτήθηκε με την δράση που υλοποίησε το σχολείο μας το 2018-19 (πάγκος ριζοβολίας, αυτοματισμοί θέρμανσης και υδρονέφωσης).
Δημιουργία των νεαρών αρωματικών φυτών:
Οι μαθητές του τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος (Β’ και Γ’ τάξεων) θα προετοιμάσουν τα εδαφικά υποστρώματα σε συνεργασία με τους μαθητές της Α’ τάξης. Θα γεμίσουν τα γλαστράκια (Α29) με εδαφικό υπόστρωμα (Α30) και παράλληλα θα προετοιμάσουν τα μοσχεύματα, τα οποία θα συλλέξουν από τα μητρικά φυτά (Α28). Στη συνέχεια θα κάνουν εμβάπτιση στην ορμόνη ριζοβολίας τα διάφορα μοσχεύματα και θα τα τοποθετήσουν στα γλαστράκια. Τα γλαστράκια θα τοποθετηθούν στον πάγκο ριζοβολίας και θα παρακολουθούν τη διαδικασία ριζοβολίας των μοσχευμάτων, προσφέροντας τις καλλιεργητικές φροντίδες που απαιτούνται. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αυτής, οι μαθητές θα προετοιμάσουν το χώρο του θερμοκηπίου, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες (θερμοκρασίας και υγρασίας) για να δεχθεί τα νεαρά φυτά που θα προκύψουν. Τα νεαρά αυτά φυτά θα μεταφυτευθούν σε μεγαλύτερα γλαστράκια και θα συνεχίσουν την ανάπτυξή τους στο χώρο του θερμοκηπίου, όπου οι μαθητές θα τους παρέχουν τις καλλιεργητικές φροντίδες που απαιτούνται. Στο χώρο του θερμοκηπίου μπροστά στα αρωματικά φυτά, θα τοποθετηθούν πλαστικά καρτελάκια (Β1, Β2 και Β3) όπου θα είναι καταγεγραμμένες πληροφορίες σχετικά με αυτά (ονομασία, καλλιέργεια, χημικές ιδιότητες, χρήσεις κλπ.)
Σε όλες τις παραπάνω ενέργειες θα συμμετέχουν και μαθητές από άλλες σχολικές μονάδες του Βελεστίνου, οι οποίοι στη συνέχεια θα αποτελέσουν τους πολλαπλασιαστές των γνώσεων αλλά και του σχεδίου δράσης που υλοποιείται.
Κατά την διάρκεια της ημερίδας (υποδράσης 4) θα διατεθούν αρωματικά φυτά που θα έχουν προκύψει με την προαναφερθείσα διαδικασία
Σκοπός της παρούσας Υποδράσης είναι η συνεργασία μαθητών της Α’ τάξης και του τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος (Β’ και Γ’ τάξεων) για την παραγωγή και καλλιέργεια ετήσιων αρωματικών φυτών και η προβολή του ΕΠΑ.Λ. προς την ευρύτερη κοινωνία (Μάθημα επαγγελματικής κατεύθυνσης προσανατολιστικού χαρακτήρα: Γεωργία, Τρόφιμα και Περιβάλλον – Α΄ τάξη ΠΕΠΑΛ).
ΥΠΟΔΡΑΣΗ _ 2
Τίτλος: "Απόσταξη αρωματικών φυτών για την παραγωγή αρωματικών αιθέριων ελαίων"
Οι μαθητές του τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος (Β’ και Γ’ τάξεων) σκέφτηκαν να διερευνήσουν την αξιοποίηση των ήδη παραγόμενων αρωματικών φυτών όπως η ρίγανη και να συνεισφέρουν με τις γνώσεις τους, στην αγροτική κοινωνία της περιοχής και όχι μόνο παρουσιάζοντας εναλλακτικές επιλογές για την μεταποίηση των παραγόμενων αρωματικών φυτών. Θα συνεισφέρουν με την δημιουργία αρχικώς αιθέριων ελαίων τα οποία και θα χρησιμοποιηθούν ως πρώτες ύλες σε τρόφιμα αλλά και καλλυντικά. Παράλληλα στα πλαίσια του μαθήματος προσανατολισμού «Γεωργία, Τρόφιμα και Περιβάλλον» (Α’ ΠΕΠΑΛ), οι μαθητές θα γνωρίσουν τεχνολογίες αξιοποίησης των ήδη καλλιεργουμένων αρωματικών φυτών στην περιοχή αλλά και νέων.
Για τη δημιουργία των αρωματικών φυτών θα χρησιμοποιηθεί ο εξοπλισμός που αποκτήθηκε με την δράση που υλοποίησε το σχολείο μας το 2018-19 (πάγκος ριζοβολίας, αυτοματισμοί θέρμανσης και υδρονέφωσης).
Εκχύλιση των αρωματικών φυτών:
Οι μαθητές του τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος (Β’ και Γ’ τάξεων) θα προετοιμάσουν και θα συναρμολογήσουν τη συσκευή υδρο-ατμοαπόσταξης (Α1 και Α2). Τα βήματά της εκχύλισης που θα πραγματοποιηθούν, περιγράφονται παρακάτω: Σε πρώτο στάδιο θα γεμίσουν τις ειδικές γυάλινες φιάλες με συγκεκριμένες ποσότητες νερού και φυτικού υλικού αντίστοιχα (Α5 έως και Α16). Στη συνέχεια θα πραγματοποιηθεί θέρμανση του νερού που βρίσκεται στην κάτω γυάλινη φιάλη μέχρι το σημείο βρασμού και ο ατμός που θα δημιουργείται θα εγχέεται στο φυτικό υλικό και θα παραλαμβάνει τα βιοδραστικά συστατικά από τον ιστό του φυτού. Στη συνέχεια, το μίγμα των υδρατμών και αιθέριου ελαίου του φυτού θα ψύχεται με χρήση ψυχρού ρεύματος νερού και θα συμπυκνώνονται. Το συμπυκνωμένο δείγμα θα ρέει από το συμπυκνωτή σε ένα διαχωριστή, όπου θα πραγματοποιείται αυτόματα ο διαχωρισμός του αιθέριου ελαίου και των βιοδραστικών συστατικών από το νερό. Το τελικό διαχωρισμένο αιθέριο έλαιο θα συλλέγεται στα γυάλινα φιαλίδια (Α13 και Α14). Οι μαθητές χρησιμοποιώντας μοριακά μοντέλα (Α31) θα κατασκευάσουν της χημικές ενώσεις του αιθέριου ελαίου, προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τις ιδιότητες του.
Σκοπός της παρούσας Υποδράσης είναι η συνεργασία των μαθητών της Α’ τάξης του ΠΕΠΑΛ και του τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος (Β’ και Γ’ τάξεων) για την δημιουργία αρωματικών αιθέριων ελαίων. Η δράση αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει μια εναλλακτική πρόταση επαγγελματικής ενασχόλησης προς την ευρύτερη αγροτική κοινωνία της περιοχής που ασχολείται με τις αγροτικές καλλιέργειες.
ΥΠΟΔΡΑΣΗ _ 3
Τίτλος: "Παραγωγή τροφίμων και καλλυντικών με τη χρήση των αιθέριων ελαίων"
Οι μαθητές του τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος (Β’ και Γ’ τάξεων) θα διερευνήσουν την αξιοποίηση των παραγόμενων αρωματικών αιθέριων ελαίων από την Υποδράση 2 και τη χρήση αυτών ως πρώτες ύλες σε τρόφιμα αλλά και καλλυντικά. Παράλληλα στα πλαίσια του μαθήματος «Τεχνολογία Τροφίμων» (Β’ ΕΠΑΛ) οι μαθητές θα γνωρίσουν τεχνολογίες και νομοθεσίες που διέπουν την παραγωγή τροφίμων και καλλυντικών.
Παραγωγή τροφίμων και καλλυντικών:
Τα τελευταία χρόνια είναι δεδομένη η αυξανόμενη ζήτηση καινοφανών προϊόντων με βάση το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο στην αγορά των τροφίμων. Τα αρωματισμένα ελαιόλαδα με έλαια αρωματικών φυτών βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των καταναλωτών. Η επιστημονικά τεκμηριωμένη περιεκτικότητα του εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου σε ισχυρά φυσικά αντιοξειδωτικά σε συνδυασμό με την χρήση αρωματικών αιθέριων ελαίων τους, γίνεται ολοένα και πιο αποδεκτό, ότι συμβάλλει σε ένα προϊόν με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση με ευεργετικές επιδράσεις για την υγεία των καταναλωτών. Επιπρόσθετα, εξασφαλίζεται καλύτερα η σταθερότητα του ελαιόλαδου έναντι στην οξείδωση κατά τη διάρκεια ζωής του «στο ράφι». Οι κηραλοιφές από την άλλη είναι γνωστές από αρχαιοτάτων χρόνων ως προϊόντα καλλωπισμού και περιποίησης του δέρματος. Είναι μια κρέμα λιπαρή, φτιαγμένη κυρίως από δύο και μόνο φυσικά συστατικά: το κερί της μέλισσας και το ελαιόλαδο στα οποία μπορούν να προστίθενται και τα αρωματικά αιθέρια ελαία. Για τον λόγο αυτό οι μαθητές του τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος (Β’ και Γ’ τάξεων) στα πλαίσια των μαθημάτων της Τεχνολογίας Τροφίμων αλλά της θεματικής ενότητας-Τεχνολογία Τροφίμων Α΄τάξη ΠΕΠΑΛ και θα προετοιμάσουν και θα παράγουν τρόφιμα όπως τα αρωματισμένα ελαιόλαδα αλλά και καλλυντικά όπως οι κηραλοιφές με τη χρήση των αρωματικών ελαίων που παρήχθησαν από την Υποδράση 2 αλλά και εξαιρετικών παρθένων ελαιόλαδων και μελιού της περιοχής Βελεστίνου στις παρασκευές αυτές θα χρησιμοποιηθεί ο εξοπλισμός (Α3, Α4) για τον έλεγχο θερμοκρασίας κατά την παραγωγή των κεραλοιφών και το pH κατά την παραγωγή τροφίμων. Ο μικροεξοπλισμός (Α17, Α18, Α19, Α20, Α21, Α22, Α23, Α24, Α25, Α26 και Α27) θα χρησιμοποιηθεί στις διάφορες διεργασίες των παραγόμενων προιόντων.
Σκοπός της παρούσας Υποδράσης είναι η συνεργασία των μαθητών της Α’ τάξης ΠΕΠΑΛ και του τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος (Β’ και Γ’ τάξεων ΕΠΑΛ) για την δημιουργία τροφίμων και καλλυντικών με τη χρήση των αιθέριων ελαίων που θα παραχθούν στην Υποδράση 2. Η δράση αυτή όπως και η προηγούμενη θα μπορούσε να προσδώσει μια εναλλακτική πρόταση επαγγελματικής ενασχόλησης και να αποτελέσει μαζί με τις Υποδράσεις 1 & 2 μια ολοκληρωμένη πρόταση μιας καθετοποιημένης αγροτικής μεταποιητικής μονάδας.
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΥΠΟΔΡΑΣΗ ΔΙΑΧΥΣΗΣ
Τίτλος: "Ημερίδα παρουσίασης της δράσης και διάχυσης των αποτελεσμάτων της"
Η όλη δράση θα παρουσιαστεί σε μια ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί σε χώρο εκδηλώσεων του ΕΠΑ.Λ. Βελεστίνου. Εκεί θα παρουσιαστούν οι επιμέρους δράσεις της όλης διαδικασίας στους μαθητές των σχολείων, τους γονείς και κηδεμόνες και στους κατοίκους του Δήμου Ρήγα Φεραίου. Τα επιμέρους θέματα που θα παρουσιαστούν στην ημερίδα θα είναι:
- παρουσίαση υποδράσης 1 – προβλήματα, εμπειρίες και οφέλη με την ολοκλήρωση του έργου, παρουσίαση του ιστοτόπου
- παρουσίαση υποδράσης 2 – προβλήματα, εμπειρίες και οφέλη με την ολοκλήρωση
- παρουσίαση υποδράσης 3 – προβλήματα, εμπειρίες και οφέλη με την ολοκλήρωση
- την εμπειρία από τη συνεργασία του ΕΠΑ.Λ. Βελεστίνου με το Δήμο Ρήγα Φεραίου και τις άλλες σχολικές μονάδες (καλεσμένοι ομιλητές)
- το όφελος της τοπικής κοινωνίας από τη συγκεκριμένη δράση (καλεσμένοι ομιλητές)
- ο ρόλος και η σημασία του ΕΠΑ.Λ. Βελεστίνου αλλά και της Τεχνικής – Επαγγελματικής εκπαίδευσης στην ευρύτερη περιοχή.
Ο Τομέας Πληροφορικής θα βοηθήσει στην επικοινωνία και προβολή της δράσης συντάσσοντας Δελτία Τύπου (Ε1 και Ε2) σε τοπικά μέσα ενημέρωσης και αναρτώντας σχετικό υλικό στην ιστοσελίδα του σχολείου και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Κατά την διάρκεια της ημερίδας θα διατεθούν αρωματικά φυτά που θα έχουν προκύψει με την υποδράση 1 και θα υπάρξει ελαφρύ γεύμα για τους παρευρισκόμενους στην ημερίδα (Ε3)
Η ΠΟΡΕΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΗΝΙΑΙΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
ΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ - ΜΑΙΟΣ 2023
